De supermarkten vliegen elkaar in de haren als het om nieuwe supermarktvestigingen gaat.1 Op 30 oktober 2013 moest de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een uitspraak doen over het bezwaar van Jumbo tegen een tijdelijke omgevingsvergunning voor Albert Heijn van vijf jaar aan de Stadsdam in Huissen. Dit is buitendijks gebied waar ter plaatse de bestemming “Natuur” geldt.
Behoefte aan tijdelijke supermarkt
De tijdelijkheid van de omgevingsvergunning was geen geschilpunt. Jumbo betwijfelt wel de noodzaak van een nieuwe supermarkt met een bruto-oppervlakte van 1.500 m2. Ook vreest Jumbo de nadelige gevolgen voor de bestaande winkels in Huissen.
Uit de ruimtelijke onderbouwing blijkt het plan om panden te wisselen. Hema zou naar het Albert Heijn-pand gaan en Albert Heijn naar het pand dat in gebruik is door Hema. Dat de verhuizing van Hema nog niet zeker was, is volgens de Afdeling bij de omgevingsvergunning van Albert Heijn niet van belang. Dat de bestaande vestiging van Albert Heijn 700 m2 bvo omvat is geen obstakel. De Super de Boer-supermarkt met 850 m2 bvo in het centrum sluit namelijk. Om die reden kan van een tijdelijk behoefte aan een full–service supermarkt in Huissen uit worden gegaan tot aan realisering van de nieuwe permanente Albert Heijn.
Geen strijd provinciale verordening: een tussenstap naar verbetering van ruimtelijke kwaliteit
Interessant is dat van strijd met de provinciale verordening geen sprake is. Er is daarom geen ontheffing nodig. Dit omdat uit de toelichting bij het bestemmingsplan (kortgezegd) blijkt dat de ontwikkeling bijdraagt aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit.
Dat is het geval omdat er geen alternatieve locatie voor de tijdelijke supermarkt voorhanden is en deze niet in de gebieden kan worden gerealiseerd zoals door de verordening is aangewezen. De tijdelijke supermarkt is een tussenstap die naar de realisatie van een permanente supermarkt. Deze draagt bij aan verbetering van de ruimtelijke kwaliteit.
Natura 2000
Jumbo vreest verder dat de toename van verkeer van en naar het parkeerterrein Molenweide bij de tijdelijke Albert Heijn het Natura 2000-gebied ‘Gelderse Poort’ zal aantasten. Dat standpunt ketst af omdat Jumbo geen inhoudelijke gronden tegen de quickscan heeft ingebracht. De tijdelijke omgevingsvergunning houdt dan ook stand.
Het relativiteitsvereiste
De Afdeling doet het beroep op Natura 2000 heel kort af en dat verbaast niet. Het nieuwe per 1 januari 2013 in werking getreden relativiteitsvereiste ex art. 8:96a Awb is vanwege overgangsrecht niet van toepassing. Dit vereiste komt hier niet aan de orde.
Het relativiteitsvereiste houdt in dat de rechter niet tot vernietiging overgaat als er geen strijd is met een (on)geschreven rechtsregel of een algemeen rechtsbeginsel, indien deze regel of dit beginsel kennelijk niet strekt tot bescherming van de belangen van degene die zich daarop beroept. Er moet dus een verband bestaan tussen een beroepsgrond en de daadwerkelijke reden om een besluit in rechte aan te vechten.
Vaste rechtspraak onder art. 1.9 van de Crisis- en herstelwet, waar het relativiteitsvereiste al eerder in werking is getreden, is dat het beroep van particulieren vanwege hun verwevenheid met de algemene belangen die de Natuurbeschermingswet 1998 beoogt te beschermen daar niet op af hoeft te stuiten.2 3. Voor commerciële partijen (zoals supermarktexploitanten) ligt dat anders.4 De toekomst zal uitwijzen of, en, hoe dat vereiste zich in supermarktland zal ontwikkelen.
2 ABRvS 19 januari 2011, ECLI:NL:RVS:2011:BP1352, ABRvS 13 juli 2011, ECLI:NL:RVS:2011:BR1412 (Natuurbeschermingswet), ABRvS 19 juni 2013, ECLI:NL:RVS:2013:CA3666 (Ffw), ABRvS 15 januari 2014, 201306580/1/R6 (natuurbeschermingswet en Ffw).
3 Overigens kan het er wel op afstuiten. Namelijk als er een onvoldoende direct verband is tussen de kwaliteit van hun directe leefomgeving van de omwonenden en de te volgens de wet te beschermen belangen. Vgl. ABRvS 19 juni 20013, 201210708/1/A4, 201210709/1/A4, 201210711/1/A4, 201210712/1/A4, 201210714/1/A4, 201210745/1/A4, 201210748/1/A4, 201210751/1/A4, 201210752/1/A4 (Ffw).
4 ABRvS 4 januari 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BV0106 (Natuurbeschermingswet), ABRvS 18 juli 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BX1859 (Monumentenwet)
De citeerwijze van dit artikel is AKSonline 2013/20 nt L.J. Smale.